丧葬仪式反映了人们对于逝者的追思,深受一个地区文化习俗的影响,信仰的不同都会带来不同的丧葬仪式,那深受印度教和佛教影响的泰国也有着自身独特的丧葬仪式,接下来我们就来了解一下,泰国丧葬仪式中的“撒骨灰”,看看它有着怎样的起源。

“ลอยอังคาร” คือพิธีกรรมที่ญาติมิตรของผู้วายชนม์ปฏิบัติเพื่อเป็นการส่งดวงวิญญาณ โดยเชื่อว่าเป็นส่วนหนึ่งในการส่งให้ผู้ล่วงลับไปสู่ภพภูมิที่ดีและมีความสงบร่มเย็นเหมือนดั่งสายน้ำ
“撒骨灰”是一种仪式,逝者的亲友通过这种方式来送别灵魂,认为这是帮助逝者前往美好和平安之境的一部分,如同水流般平静安详。

ที่มาของพิธีลอยอังคารบ้างว่าเกิดจากในอดีตบางชุมชนหรือพื้นที่ยังไม่มีการสร้างเมรุหรือตะกอนเผาศพ เมื่อปล่อยเถ้าถ่านและเถ้ากระดูกที่เหลือจากการเผาศพทิ้งไว้ก็จะเป็นกองพะเนินขาวโพลนตามลานวัดหรือป่าช้า กลายเป็นทัศนะอุจาดแก่ผู้พบเห็น ซ้ำยังอาจถูกเหยียบย้ำจากผู้คนหรือสัตว์ จึงเกิดธรรมเนียมการเก็บเถ้าเหล่านั้นให้เรียบร้อย โดยเก็บส่วนหนึ่งไว้บูชาเพื่อการระลึกถึง และส่วนหนึ่งนำไปปล่อยลงในแม่น้ำ
关于“撒骨灰”仪式的起 源,有一种说法是,过去某些社区或地区没有火葬场或焚尸炉,当将焚烧遗体后留下的灰烬和骨灰随意丢弃时,会在寺庙院落或墓地形成一堆堆白色的灰烬,既不美观,还可能被人或动物踩踏。因此,逐渐形成了将这些灰烬妥善处理的习俗,一部分灰烬被保存起来以供纪念,另一部分则被撒入河流中。

ส่วนที่เก็บไว้มักเป็นชิ้นส่วนกระดูก เรียกว่า “อัฐิ” จะถูกบรรจุใน “โกศ” ส่วนที่นำไปโปรยลงน้ำคือเถ้า ซึ่งเถ้าเหล่านี้มีทั้งเถ้าถ่านและเถ้ากระดูกรวม ๆ กันอยู่ เรียกว่า “อังคาร”
保存的通常是骨头碎片 ,称为“骨灰”,会装在“骨灰盒”中。而撒入水中的则是灰烬,包括烧过的灰和骨灰,统称为“อังคาร”(骨灰)。

อีกข้อสันนิษฐานหนึ่งว่าด้วยที่มาของพิธีลอยอังคาร มาจากคตินิยมแบบฮินดูจากประเทศอินเดีย เป็นวิถีปฏิบัติของชาวฮินดูที่มักเผาศพบนเชิงตะกอนริมแม่น้ำแล้วลอยเถ้าถ่าน-เถ้ากระดูกลงไปในแม่น้ำคงคา ไม่ได้เก็บกระดูกมารักษาไว้ โดยชาวอินเดียเชื่อว่าเป็นแม่น้ำคงคาเป็นแม่น้ำศักดิ์สิทธิ์ สามารถช่วยชำระล้างบาปให้กับดวงวิญญาณของเถ้าที่ลอยไปกับสายน้ำได้
另一种关于“撒骨灰”仪式起源的假说认为,这源自印度的印度教传统。印度教徒常在河边的火葬台上焚烧尸体,然后将灰烬撒入恒河,并不会将骨灰保存起来,因为 他们相信恒河是圣河,可以净化灵魂的罪孽,让逝者生前造的罪孽和河水一起漂走。

ส่วนคตินิยมแบบพุทธว่าด้วยการเก็บอัฐิและอังคาร คือการสร้างพระเจดีย์ไว้สำหรับใส่อัฐิและเถ้าเหล่านั้น เรียกว่า “พระธาตุ” หรือ “พระธาตุเจดีย์” ซึ่งในอดีตจะนิยมกันในหมู่ชนชั้นสูง ส่วนชนชั้นล่างก็จะเก็บชิ้นส่วนดังกล่าวไว้ในโกศที่ขนาดเล็กกว่าและต้นทุนน้อยกว่า เมื่อวัฒนธรรมไทยเป็นวัฒนธรรมที่ผสมผสานความเชื่อจากหลายคติและหลากศาสนา ทั้งฮินดู พุทธ และผี พิธีลอยอังคารจึงถูกนำเข้ามาโดยเป็นที่ยึดถือกันในกลุ่มชนชั้นสูงที่รับคติฮินดูมาอย่างเข้มข้นตั้งแต่ก่อนสมัยรัตนโกสินทร์แล้ว ดังจะเห็นได้จากราชพิธีต่าง ๆ ในราชสำนัก
在佛教的传统中,骨灰和灰烬会被收藏在专门的佛塔中,称为“พระธาตุ”或“พระธาตุเจดีย์”。在过去,这一做法在上层阶级中较为流行,而下层阶级则会将骨灰放在 较小、成本较低的骨灰盒中。泰国文化融合了印度教、佛教和神鬼等多种信仰,因此,“撒骨灰”仪式在曼谷王朝之前就在上层阶级中流行,他们严格借鉴印度教中的仪式,从宫廷的各种皇家仪式就可以看出。

พิธีลอยอังคารยังถูกผูกเข้ากับคติทางพุทธศาสนาในเรื่องของ “การปล่อยวาง” และตระหนักรู้ถึง “สภาพเป็นจริง” ของสังขาร ในที่นี้คือเถ้ากระดูกซึ่งเคยเป็นส่วนหนึ่งของร่างกาย รวมถึงความเชื่อที่ว่าร่างกายของมนุษย์ทั้งหลายถูกสร้างจากธาตุทั้ง 4 ได้แก่ ดิน น้ำ ลม และไฟ เมื่อร่างกายแตกดับ ธาตุทั้ง 4 ย่อมกลับสู่สภาพธาตุดั้งเดิม ดังผงธุลีของเถ้ากระดูกที่กลับคืนสู่ธรรมชาติโดยมีสายน้ำเป็นตัวนำพานั่นเอง
“撒骨灰”仪式还与佛教的“放下”教义和“身体真实”的观念相关,即意识到骨灰曾是身体的一部分,并相信人体由四大元素(地、水、风、火)组成,死后这 些元素会回归自然。而撒入水中的骨灰则象征着这一回归。

เหล่านี้จึงเป็นที่มาของความเชื่อว่าด้วย “พิธีลอยอังคาร” และยึดถือวิถีปฏิบัติดังกล่าวเพื่อส่งดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับไปสู่สุขคติ สู่ภพภูมิที่ดี และพบพานความสงบร่มเย็น สำหรับพิธีลอยอังคารในไทยมักทำในแม่น้ำใหญ่สายหลักสายต่าง ๆ เช่น แม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำโขง บ้างก็ลอยกลางท้องทะเล โดยจัดเป็นขั้นตอนสุดท้ายของพิธีศพ ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับความประสงค์ของผู้ล่วงลับและญาติมิตรด้วยว่าจะประสงค์จะปฏิบัติหรือไม่ เพราะบางพื้นที่อยู่ห่างจากแหล่งน้ำใหญ่
这些信仰解 释了“撒骨灰”仪式的起源和实践,通过这种方式送走逝者的灵魂,使其安息,走向美好的世界并找到祥和安宁。泰国的“撒骨灰”仪式通常在主要河流如湄南河、湄公河或海洋中进行,作为葬礼的最后一步,具体实施取决于逝者及其家人的愿望,因为有些地方距离这些主要河流非常远。

โดยก่อนการนำเถ้าธุลีหรือ “อังคาร” ไปลอยตามวันที่กำหนด นิยมบำเพ็ญกุศลบังสุกุลก่อนนำอังคารลงเรือ พิธีบำเพ็ญกุศลนั้นจะกระทำก่อนพิธีลอยอังคารหลายวันหรือทำในวันลอยก็ได้ อังคารจะถูกห่อด้วยผ้าขาวหรือใส่โถก่อนห่อด้วยผ้าขาวเพื่อนำไปลอยหรือโปรยลงแหล่งน้ำ ส่วนการนิมนต์พระสงฆ์มาประกอบพิธีจะอยู่ที่จำนวน 1-4 รูป ขึ้นอยู่กับเจ้าภาพ
在预定的日期撒骨灰之前,通常会进行超度法事,仪式可以在撒骨灰日期的前几天或当天举行,之后将“骨灰”用白布包裹或装在罐子里再用白布包裹,然后撒 入水中。仪式中,僧人数量通常为1至4人,具体取决于主办方。

สำหรับที่มาของการเรียกเถ้าที่เกิดจากการเผาศพว่า “อังคาร” นั้น มาจากคำยืมในภาษาบาลี-สันสกฤตว่า องฺคาร อ่านว่า อัง-คา-ระ แปลว่า “ถ่าน” ซึ่งหมายรวมทั้งถ่านที่ติดและไม่ติดไฟ จึงเรียกเถ้าถ่านและเถ้ากระดูกหลังการเผาศพว่า อังคาร นั่นเอง
“อังคาร”这一称呼 源自巴利-梵语的“องฺคาร”(Ang-khaa-ra),意为“炭”,包括燃烧的和未燃烧的炭,因此火化后的骨灰称为“อังคาร”。

คำว่า อังคาร ยังถูกนำไปตั้งเป็นชื่อดาวเคราะห์ดวงหนึ่งในระบบสุริยะ เนื่องจากเป็นดาวเคราะห์ที่มีสีแดงฉานประดุจถ่านติดไฟในชื่อ “ดาวอังคาร” ก่อนนำไปเป็นชื่อวันประจำสัปดาห์คือ “วันอังคาร” ร่วมกับดาวดวงอื่น ๆ ด้วย คติฮินดูยังมีเทพองค์หนึ่ง ชื่อ “พระอังคาร” ซึ่งเป็นเทพแห่งสงคราม มีกายสีแดง 4 กร (มือ) เครื่องประดับสีแดงเพลิง และมีแกะเป็นพาหนะ (คติไทยมักให้พระอังคารทรงควายเป็นพาหนะ)
“อังคาร”还被用于命名太阳系中的一颗行星,因为这颗行星呈红色,像燃烧的炭,即火星(“ดาวอังคาร”)。此外,这一天体名还被用于命名一周中的星期二(“ วันอังคาร”),与其他天体名一起。印度教中还有一位战神,名为“พระอังคาร”,其形象为红色身躯,四只手臂,佩戴红色火焰饰品,以公羊为坐骑(在泰国传统中多描绘其骑牛)。

 

大家还知道泰国人有哪些独特的丧葬仪式吗?

 

声明:本文由沪江泰语编译整理,素材来自silpa-mag,未经允许不得转载。如有不妥,敬请指正。