追根溯源丨泰语里的胡椒为什么叫“泰国辣椒”?
我们中文中的“胡椒”,一听名字就知道肯定不是本土的东西,但是泰语里的胡椒称为“พริกไทย”,为什么会出现一个“泰”呢?难道胡椒产自泰国吗?泰国是什么时候开始使用胡椒的呢?赶紧来了解一下胡椒和泰国的关系吧!
ทำไมเรียกพริกไทยว่า “พริกไทย” แล้วพริกเทศ หรือพริกชนิดอื่น ๆ อย่างพริกขี้หนู พริกหนุ่ม พริกจินดา ฯลฯ ไม่ไทยหรือ? ค้นหาต้นกำเนิดที่แท้จริงของพริกไทยกับพริกเทศ
为什么我们称“胡椒 ”为พริกไทย“泰国辣椒”,而其他种类的鲜辣椒,包括鸟眼辣椒พริกขี้หนู、泰北青辣椒พริกหนุ่ม、金达辣椒พริกจินดา等却不叫“泰国辣椒”?接下来让我们来探寻胡椒与其他外来辣椒的真正起源。
เชื่อว่าแต่เดิมเราเรียกพริกไทยว่า “พริก” เฉย ๆ ก่อนการมาถึงของพืชตระกูลพริกที่เรารู้จักในปัจจุบัน ทำให้ครัวไทยมีวัตถุดิบให้รสชาติ (ความรู้สึก) เผ็ดร้อนในอาหาร 2 อย่างหลัก ๆ และเกิดการจำแนกคำเรียกเป็น 2 ชื่อ ได้แก่ พริกไทยและพริกเทศ หรือพริกสด
有一种说法认为, 在如今我们熟知的辣椒传入泰国之前,我们原本只把胡椒称为“พริก” (辣椒),并没有特别区分。随着这种新的辣椒传入泰国,泰国菜肴中多了一种具有辛辣味的食材,因此产生了两种不同的称呼:胡椒和新鲜的辣椒。
“พริกไทย” ของใครบ้าง?
胡椒的 起源
แม้เราจะเรียกว่า “พริกไทย” แต่พืชชนิดนี้เป็นสมุนไพรพื้นเมืองประจำถิ่นอุษาคเนย์ หรือภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ อย่างไรก็ตาม คนไทยใช้พริกไทยปรุงอาหารและเป็นยารักษาโรคมาแต่โบราณ อย่างน้อยก็ราว 3,000 ปีมาแล้ว พบหลักฐานได้ตามแหล่งโบราณคดีหลายแหล่งในไทย
虽然我们称其为“胡椒”,但这种植物实际上是东南亚,或者更广泛意义上的东南亚地区的本地草药。不过,泰国人早在约3000年前就开始使用胡椒 来调味和治病,这一点可以在泰国的多个考古遗址中找到证据。
ถิ่นกำเนิดของพริกไทยลากยาวตั้งแต่แถบอินเดียตะวันตกเฉียงใต้ถึงหมู่เกาะโมลุกกะ (หมู่เกาะเครื่องเทศ) รวมถึงดินแดนชายฝั่งทะเลของประเทศต่าง ๆ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พืชชนิดนี้เป็นไม้เถาหรือไม้กึ่งพุ่ม เจริญเติบโตได้ดีในบริเวณที่มีอากาศร้อนและความชื้นสูง แต่ควรมีร่มเงาเล็กน้อย ออกผลเป็นช่อหรือเป็นรวง
胡椒的起源地范围从印度西南部一直延伸到马鲁古群岛(香料群岛),包括东南亚国家的沿海地区。胡椒是一种藤本植物或半灌木植物,适宜在高温和高湿度的 环境中生长,但需要一些遮阴。它的果实成串或成穗。
กล่าวได้ว่า พริกไทยเป็นพืชท้องถิ่น แต่เป็นท้องถิ่นระดับภูมิภาค ไม่ได้เจาะจงแค่บ้านเรา
可以说,胡椒是 本地植物,但它的“本地”是一个区域性的概念,而不仅仅局限于泰国。
สิ่งหนึ่งที่บางคนไม่ทราบคือพริกไทยดำกับพริกไทยขาวมาจากพริกไทยเหมือนกัน ไม่ใช่ต่างสายพันธุ์ โดย “พริกไทยดำ” คือพริกไทยที่ผลโตเต็มที่แต่ยังไม่สุก เก็บจากต้นแล้วนำไปตากแดดจนผิวเปลี่ยนเป็นสีดำ “พริกไทยขาว” คือพริกไทยที่สุกจากต้น แล้วนำมาล้างเปลือกนอกออกจนขาวสะอาด ก่อนนำไปตากแดดจนแห้ง ส่วนพริกไทยอ่อน คือพริกไทยสดที่เก็บมาทั้งช่อเพื่อปรุงอาหาร บ้างรับประทานสด ๆ กับน้ำพริกปลาย่าง
有些人可 能不知道,黑胡椒和白胡椒实际上来源于同一种植物,并非不同的品种。黑胡椒是胡椒果是在果实长大但尚未成熟时采摘,晒干后外皮变黑。而白胡椒则是完全成熟的果实,去掉外皮后晒干,变成白色。嫩胡椒是指新鲜采摘的胡椒整串用于烹饪,有时还可以生吃,与烤鱼酱一起食用。
สรรพคุณทางสมุนไพรของพริกไทยคือช่วยขับลม ขับเสมหะ แก้ท้องอืด หรืออาหารไม่ย่อย ในทางยาจะนิยมพริกไทยดำมากกว่าพริกไทยขาว แต่พริกไทยทั้ง 2 ประเภทล้วนมีคุณสมบัติในการช่วยแต่งกลิ่นและช่วยถนอมอาหารประเภทเนื้อได้
胡椒的药用功效是有助于下气、祛痰、缓解腹胀或消化不良。在医学上,黑胡椒比白胡椒更受欢迎。但这两种胡椒都可以调味和保存肉类食品。
ชาวล้านนาโบราณมีความเชื่อว่า หากคนถูกผีสิงให้เอาพริกไทย 4-5 เม็ด มาเคี้ยวแล้วพ่นใส่หน้าคนที่ถูกผีสิง วิธีนี้จะทำให้ผีแสบตาและกลัวตาบอด มันจึงยอมออกจากร่างของคนนั้น ส่วนคนที่ถูกผีสิงจะไม่มีอาการแสบตาแต่อย่างใด
古代的兰纳人相信,如果有人被鬼附身,可以咀嚼4-5粒胡椒,然后将其喷在被附身者的脸上,这样鬼会因眼睛灼痛而害怕失明,从而离开人的身 体。而被附身的人不会感到眼睛灼痛。
กลับมาสู่คำถามตั้งต้นว่า เมื่อพริกไทย (pepper) เป็นพืชท้องถิ่น แล้วพริกอื่น ๆ (chilli) มาจากไหน?
回到最初的 问题:既然胡椒(pepper)是本地植物,那么其他种类的辣椒(chilli)从何而来?
“พริก” พืชท้องถิ่นอเมริกา
辣椒的 美洲起源
หลังการค้นพบ “โลกใหม่” หรือทวีปอเมริกาของคริสโตเฟอร์ โคลัมบัส (Christopher Columbus) พืชพรรณหลายชนิดถูกนำขึ้นเรือมายังทวีปยุโรป เมื่อราว พ.ศ. 2035 ตรงกับสมัยแผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 แห่งกรุงศรีอยุธยา
在哥伦布发 现“新大陆”到达美洲大陆后,大约在1492年,许多美洲植物被带到欧洲,这个时间点与暹罗阿瑜陀耶王国的拉玛铁菩提二世(Rama Thibodi II)统治时期相吻合。
ช่วงนั้นเองที่พืชท้องถิ่นอเมริกาเริ่มแพร่หลายออกสู่โลกกว้างผ่านการค้าทางทะเลของชาติตะวันตก และกลายเป็นวัตถุดิบคู่ครัวของชาติต่าง ๆ รวมถึงไทย จนบางครั้งเราก็หลงลืมไปว่า มะละกอ มะเขือเทศ ข้าวโพด พริก ฯลฯ ล้วนมีต้นกำเนิดมาจากทวีปอเมริกา
正是在这一时 期,原产于美洲的植物通过西方国家的海上贸易逐渐传播到世界各地,成为包括泰国在内的许多国家厨房中的常用食材。我们有时会忘记,像木瓜、番茄、玉米、辣椒等植物,都是起源于美洲大陆。
แหล่งกำเนิดที่แท้จริงของพริกอยู่ในทวีปอเมริกาใต้และอเมริกากลาง มีหลักฐานว่ามีการกินพริกเมื่อราว 7,000 ปีที่แล้ว ในวัฒนธรรมของชาวแอซเท็ก (Aztec) ซึ่งเคยอาศัยอยู่ในพื้นที่ประเทศเม็กซิโกในปัจจุบัน คำว่า chilli หรือพริกในภาษาอังกฤษก็เป็นภาษาของชาวแอซเท็ก
辣椒的真 正起源地是南美洲和中美洲,有证据表明,大约7000年前,阿兹特克文化中的人们就开始食用辣椒。英语中的“chilli”一词就来源于阿兹特克的语言。
ปีเตอร์ มาร์ทิล (Peter Martyl) หนึ่งในลูกเรือของโคลัมบัสเป็นผู้เก็บพริกจากอเมริกากลับไปปลูกที่สเปน ปรากฏว่าพริกเจริญงอกงามได้ดีในยุโรป และได้รับความสนใจจากชนชาติอื่น ๆ ที่ได้ลิ้มลองความเผ็ดร้อนของมัน พ่อค้าและนักเดินเรือจึงพาพริกไปสู่ดินแดนต่าง ๆ ชาวสเปนและโปรตุเกสนำพริกไปปลูกและขยายพันธุ์ในอินเดีย ก่อนจะพาเข้ามาสู่อุษาคเนย์ราว ๆ ช่วงหลังเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 1 (พ.ศ. 2112) ถึงปลายแผ่นดินสมเด็จพระนเรศวร (ครองราชย์ พ.ศ. 2133-2148)
哥伦布的船员之一彼得·马提尔(Peter Martyl)将辣椒从美洲带回西班牙,辣椒在欧洲生长良好,并引起了尝过其辣味的其他国家的关注。商人和航海家随后将辣椒带到世 界各地,西班牙和葡萄牙人将辣椒引入印度。然后佛历2112年阿瑜陀耶第一次沦陷后,直到那黎宣国王统治末期(佛历2133-2148年),辣椒被带入东南亚。
จึงกล่าวได้ว่า สมเด็จพระเจ้าอู่ทองปฐมกษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยาไม่เคยเสวยพริกแน่นอน ยิ่งพ่อขุนรามคำแหงยิ่งแล้วไปกันใหญ่
因此,可以说暹罗 阿瑜陀耶王国的开国君主乌通王从未品尝过辣椒,而素可泰王国的兰甘亨大帝更不可能接触到辣椒。
เมื่อผู้คนติดใจความเผ็ดของพริกและความต้องการบริโภคอาหารเผ็ดในไทยและชาติเอเชียเพิ่มมากขึ้น การปลูกพริกจึงขยายตัวต่อเนื่อง จนโลกตะวันออกกลายเป็นแหล่งผลิตพริกแห่งสำคัญของโลก
随着人们对辣 椒的喜爱和泰国及其他亚洲国家对辛辣食品需求的增加,辣椒的种植逐渐扩大,东方成为世界上重要的辣椒生产地。
พริกไทยจึงได้สร้อยนามจาก “พริก” คำเดียวเป็น “พริกไทย” เพื่อบ่งบอกอัตลักษณ์ความเป็นพืชพื้นถิ่นไปในท้ายที่สุด
因 此,胡椒的名称从原本的“พริก”变为“พริกไทย”,以表明其作为本地植物的身份。
พริกไทยกับพริกเทศ
胡椒 与鲜辣椒
ร่องรอยที่ยืนยันว่าครัวไทยมีการใช้ทั้งพริกไทยกับพริกเทศ (พริกสด) แน่ ๆ แล้วตั้งแต่ต้นกรุงรัตนโกสินทร์คือ กาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวาน พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2 ดังว่า
可以确 定的是,自曼谷王朝初期以来,泰国的厨房里已经开始使用胡椒和鲜辣椒,这在拉玛二世时期的诗歌《饮食》中有所体现:
◉ ตับเหล็กลวกหล่อนต้ม เจือน้ำส้มโรยพริกไทย โอชาจะหาไหน ไม่มีเทียบเปรียบมือนาง
◉ 肝脏 轻煮 搭配酸醋,撒上胡椒调味,哪有佳肴能与之媲美?
◉ หมูแหนมแหลมเลิศรส พร้อมพริกสดใบทองหลาง พิศห่อเห็นรางชาง ห่างห่อหวนป่วนใจโหย
◉ 腌猪肉味道极佳,搭配鲜辣椒和刺桐叶包裹,远观令人心神摇曳。
大家喜欢泰国的胡椒吗?
声明:本文由沪江泰语编译整理,素材来自silpa-mag,未经允许不得转载。如有不妥,敬请指正。